Karakum Çölü’nün ortasında bir doğal gaz kuyusu bulunmakta. Bu kuyu, Türkmence’de Cehennem Kapısı veya Jähennem derwezesi olarak adlandırılıyor. Kuyu, Türkmenistan’ın Türkmenbaşı şehrine yaklaşık 260 kilometre mesafede. Resmi adıyla Darvaza Doğal Gaz Krateri olarak da biliniyor.
Cehennem Kapısı, yabancıların The door to hell olarak isimlendirdikleri bir yapı. Bu yapı, Ahal vilayetinin büyük bir yerleşim yeri olan Derveze köyünün yakınında yer almaktadır. Bu köy, cehennem kapısı adlı yapıyı görmeye gelen pek çok farklı ülkeden turistin uğrak noktası haline gelmiştir.
NASIL OLUŞTU
Aslında bir gaz krateri. Yerel halkın cehennem kapısı dediği, ancak resmi literatürde Derveze gaz krateri olarak geçen bu yapının neden yıllardır yanmaya devam ettiği tam olarak bilinmemektedir. Ancak, bugünkü duruma bakıldığında, dönemin uzmanlarının bu bölgedeki gazı yok etmek için birkaç gün içinde söneceğini düşünerek yaktıkları tahmin edilmekte.
Dönemin kayıtları net olmamakla birlikte, bilinen kadarıyla 1971 yılında Sovyet yönetimi Orta Asya’daki petrol arayışları için jeologları görevlendirmiş ve bölgede bir çalışma başlatmıştır. Sondaj yapılırken, bir göçük meydana gelmiş ve bu sırada zehirli olduğu sanılan bir gaz (muhtemelen metan) çıkmıştır.
Ekip, gazın etkilerini azaltmak için gazı yakmaya karar vermiş ve göçükteki gaz alev almıştır. Başka bir görüşe göre, bu olay 1960’larda gerçekleşmiş ve gaz o zamandan beri yanmaktadır. Türkmenistan, dünya gaz rezervlerinin yüzde 6’sına sahip olduğu için, bu kadar uzun süredir yanmaya devam etmesi şaşırtıcı değildir.
2010 yılında Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulu Berdimuhammedov, bu gaz kraterinin kapatılmasını emretmiştir, ancak bu emir yerine getirilememiştir.
2013 yılında National Geographic’in Kanadalı kaşifi George Kourounis, çukura inen ilk insan olmuştur. Deneyimini anlatırken, çukurun a coliseum of fire (ateş kolezyumu) olduğunu söylemiştir. Çukura indiğinde, binlerce küçük ateş topu görmüş ve bunların yanında bir jet motoru gibi gürültü duymuştur.
George Kourounis, gaz kraterinde duman olmadığını, görüşü engelleyen bir şey olmadığını ve krater içindeki görüşün net olduğunu belirtmiştir.
TURİZME AÇIK
Türkmenistan, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından yaklaşık 30 yıl sonra bile hala ıssız ve az ziyaret edilen bir ülke olmaya devam etmekte. Ülkeye yılda 50 farklı ülkeden sadece 12-14 bin arası turist gelmektedir.
Türkmen yetkililer, Derveze gaz kraterinin ülke turizmine olumlu katkılar sağlamasını ummaktadır. Hayatın olmadığı bu bölgenin, extreme sporların yapılabileceği bir eko-turizm bölgesine dönüşmesi mümkün…
